Cách nhận biết và điều trị táo bón mãn tính an toàn

Táo bón mãn tính là tình trạng táo bón kéo dài nhiều ngày liên tục mà khó dứt điểm được bằng các phương pháp điều trị thông thường như ăn nhiều chất xơ và uống nhiều nước. Vậy táo bón mãn tính là gì và điều trị như thế nào?

Táo bón mãn tính là gì?

Táo bón mãn tính là tình trạng táo bón lặp đi lặp lại trong thời gian dài, phát sinh do chứng táo bón cấp tính lâu ngày mà không được điều trị. Nói cách khác táo bón mãn tính là do táo bón cấp tính chuyển thành.

Táo bón mãn tính bao gồm hai loại: táo bón công năng mãn tính (táo bón do thói quen ở người già), táo bón cục bộ mãn tính (chức năng tuyến giáp suy giảm, ngộ độc chì mãn tính).

Nguyên nhân gây táo bón mãn tính?

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra táo bón mãn tính như:

+ Không ăn uống đầy đủ chất xơ: trung bình mỗi ngày chúng ta cần tiêu thụ khoảng 20-35g chất xơ. Nếu bị thiếu hụt nhiều chất xơ thì nguy cơ mắc phải táo bón là khó tránh khỏi.

Nếu chúng ta không ăn đủ chất xơ và uống ít nước thì chứng táo bón sẽ ngày càng thêm trầm trọng hơn.

+ Đại tiện không đúng giờ: thói quen này tưởng không có liên quan gì nhưng đây lại là nguyên nhân chủ yếu khiến nhiều người bị táo bón mãn tính. Nhịn đại tiện hoặc đại tiện không đúng giờ sẽ làm rối loạn hoạt động của nhu động ruột và gây ra chứng táo bón.

+ Tính chất công việc: đòi hỏi phải ngồi nhiều, đứng lâu như người làm văn phòng, công nhân may, công nhân đứng máy, thợ lái xe đều có nguy cơ mắc phải chứng táo bón mãn tính.

+ Cơ thể suy nhược: điều này khiến cho nhu động ruột cùng các thành cơ bụng bị suy giảm chức năng và gây nên chứng táo bón.

+ Tác dụng phụ của một số loại thuốc:  một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc huyết áp, tim mạch, thuốc canxi, thuốc nhuận tràng sử dụng trong thời gian dài cũng có thể gây ra chứng táo bón mãn tính.

+ Cơ thể mắc phải một số bệnh nào đó như tai biến, liệt toàn thân, tàn tật nên hoạt động cơ thể ít, thường xuyên nằm một chỗ cũng là nguyên nhân hình thành nên chứng táo bón mãn tính.

+ Thường xuyên lo lắng, căng thẳng và stress trong thời gian dài cũng khiến phản xạ đại tiện bị ảnh hưởng.

Cách nhận biết táo bón mãn tính

Chúng ta có thể nhận biết dễ dàng chứng táo bón mãn tính thông qua những dấu hiệu sau:

• Đại tiện dưới ba lần trong một tuần.
• Thường xuyên đau bụng, cứng bụng, đầy hơi.
• Phân cứng, khô và sần khiến đại tiện trở nên cực kỳ khó khăn.
• Trong phân có lẫn máu hoặc chảy máu hậu môn.
• Sau khi bệnh nhân đại tiện nhưng vẫn có cảm giác muốn đại tiện.
• Giảm cảm giác thèm ăn.
• Cảm thấy như ruột và trực tràng bị tắc nghẽn.
• Người mệt mỏi, uể oải và lờ đờ.

Táo bón mãn tính nguy hiểm như thế nào?

Do chứng táo bón mãn tính phát sinh khá dài trong cơ thể con người nên vô cùng nguy hiểm. Người mắc phải chứng táo bón mãn tính có thể phải đối mặt với nhứng tác hại như:

Ảnh hưởng đến tâm lý người bệnh:

Táo bón mãn tính khiến việc đại tiện trở nên khó khăn hơn. Người bệnh thường xuyên phải ngồi hàng giờ trong nhà vệ sinh mà không thể đại tiện được.

Lâu ngày sẽ khiến bệnh nhân mệt mỏi, chán nản, bực bội, dễ cáu gắt và có thể ảnh hưởng xấu đến tâm sinh lý cũng như công việc.

Là nguyên nhân gây ra bệnh trĩ, nứt kẽ hậu môn, viêm hậu môn:

Khi bị táo bón người bệnh thường xuyên phải dùng lực để rặn nhiều lần để đẩy phân ra ngoài. Đây là nguyên nhân hậu môn phải chịu áp lực trong thời gian dài. Hậu môn có thể nứt rách, tĩnh mạch hậu môn có thể bị sưng phồng quá mức và hình thành nên trĩ, nứt kẽ hậu môn.

Gia tăng các bệnh lý về đường tiêu hóa:

Khi bị táo bón vì phân thường xuyên khô cứng, ứ đọng lâu trong ruột mà không được đào thải ra bên ngoài. Các chất độc có thể hấp thụ qua thành ruột dẫn tới đau bụng, ợ hơi, chán ăn, miệng đắng.

Phân tích tụ trong ruột còn có thể làm tổn thương niêm mạc ruột.

Dễ mắc phải tiêu chảy:

Những người bị táo bón ngoài đại tiện khó còn có thể bị tiêu chảy. Mặc dù trường hợp này ít.

Ung thư đại trực tràng:

Đây là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của táo bón mãn tính. Táo bón khiến cho các chất độc tích tụ lại trong đại tràng mà không được bài trừ ra khỏi cơ thể. Nếu để lâu dài có thể gây ra ung thư đại trực tràng.

Ảnh hưởng đến hệ thần kinh:

Táo bón là nguyên nhân gây ra tình trạng mất tập trung, trí nhớ giảm sút…

Cách điều trị táo bón mãn tính

Có nhiều cách để điều trị táo bón mãn tính. Dưới đây là một số cách điều trị táo bón mãn tính mà người bệnh có thể tham khảo:

Trị táo bón mãn tính bằng thuốc:

Thuốc điều trị táo bón mãn tính sẽ cho hiệu quả nhanh chóng, tức thì, rút ngắn được thời gian chữa bệnh. Các loại thuốc điều trị táo bón mãn tính chủ yếu là thuốc nhuận tràng. Cơ chế hoạt động của thuốc là làm tăng sự chuyển động của nhu động ruột từ đó giúp cơ thể bài tiết phân được hiệu quả.

Thuốc nhuận tràng gồm có nhóm thuốc sau đây:

Nhóm 1: thuốc bôi làm nhờn khối phân

Nhóm thuốc bôi làm nhờn khối phân chủ yếu là dầu khoáng như paraffine, vaseline, parlax, molagar kích thích nhuận tràng trong vòng 8-72h.

Nhóm 2: thuốc làm tăng khối lượng phân

Bao gồm các thuốc làm tăng chất nhầy trong phân như:  normacol, transilane và các chất xơ thực vật như celluson, infibran…

Nhóm 3: thuốc nhuận tràng thẩm thấu

Thuốc có tác dụng tăng hấp thu nước vào lồng ruột để làm mềm phân và làm tăng khối lượng phân để phân dễ dàng đào thải ra bên ngoài: rectiofar, lactulose, sorbitol, polyethylen glycol…

Nhóm 4: thuốc làm tăng kích thích nhu động ruột

Bao gồm các loại thuốc như magie, phenophtaleine, anthraquinonic…

Nhóm 5: thuốc nhuận tràng qua đường hậu môn

Một số loại thuốc thường dùng đó là phức hợp polyethylen glycol với các muối Nacl, sulffat natri…

Các loại thuốc để điều trị táo bón mãn tính này thường được dùng sau ăn khoảng 1 tiếng đồng hồ. Sử dụng đều đặn ngày hai lần. Thuốc có tác dụng giải quyết nhanh các triệu chứng của táo bón nhưng không nên sử dụng dài ngày. Sử dụng cũng cần theo chỉ dẫn của các bác sĩ chuyên khoa.

Trị táo bón mãn tính không dùng thuốc

Theo các bác sĩ tại Phòng khám chữa bệnh trĩ Thành Đô thì đây là phương pháp điều trị táo bón mãn tính an toàn nhất. Bởi nó giúp phòng tránh bệnh tái phát nhờ thay đổi chế độ sinh hoạt khi bệnh đã khỏi mà không cần phải sử dụng thuốc. Vì vậy, về lâu về dài để phòng và điều trị chứng táo bón mãn tính chúng ta nên áp dụng các điều trị không cần dùng thuốc như:

Ăn thêm nhiều chất xơ:

Chất xơ là thành phần không thể thiếu vì chúng có tác dụng tăng kích thước cũng như khối lượng của phân, giúp cho việc bài tiết chất thải trở nên thuận lợi hơn. Việc sử dụng chất xơ thường xuyên còn giúp cải thiện chức năng hệ tiêu hóa, làm sạch đường ruột và phòng tránh được các bệnh lý nguy hiểm như ung thư đại trực tràng, dư thừa cân nặng, tiểu đường.

Uống đầy đủ nước:

Uống đủ nước hàng ngày sẽ giúp cơ thể điều trị và phòng tránh được chứng táo bón mãn tính. Theo các tài liệu nghiên cứu đã chỉ ra mỗi người cần uống đủ 2,5 lít nước mỗi ngày hoặc nhiều hơn càng tốt để giúp phân mềm và đại tiện được dễ dàng hơn.

Bệnh nhân bị táo bón có thể uống nước ép rau củ quả, nước lọc, nước cam vắt…Không nên uống nước quá lạnh hoặc quá nóng vì sẽ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.

Luyện tập thể dục thể thao thường xuyên:

Luyện tập thể dục thể thao hàng ngày sẽ giảm áp lực lên khung đại tràng và trực tràng, hỗ trợ cho hệ tiêu hóa hoạt động được hiệu quả hơn, đại tiện cũng dễ dàng hơn.

Khi đang bị táo bón mãn tính thì bệnh nhân nên chú trọng các bài tập ở vùng bụng dưới, dọc theo hai bên xương cùn đến ngang eo để cải thiện tình trạng bệnh.

Hình thành thói quen đại tiện đúng giờ:

Bệnh nhân bị táo bón mãn tính nên đại tiện vào buổi sáng sau khi ngủ dậy để tránh nguy cơ bị táo bón. Nếu buồn đại tiện thì cần phải đại tiện ngay. Đại tiện thường xuyên vào một khung giờ cố định là cách tốt nhất để điều trị và phòng ngừa chứng táo bón mãn tính.

Chữa táo bón mãn tính cần phải hết sức kiên trì, hình thành thói quen lâu dài thì mới có thể cải thiện được tình trạng bệnh. Hy vọng rằng qua bài viết trên bệnh nhân bị táo bón mãn tính lâu ngày đã biết thêm được những thông tin quan trọng liên quan đến căn bệnh mà mình đang mắc phải.