Ngứa hậu môn: Dấu hiệu của nhiều bệnh lý hậu môn nguy hiểm

Ngứa hậu môn là tình trạng nhiều người gặp phải thế nhưng không phải ai cũng biết được nó không chỉ là hiện tượng sinh lý bình thường mà còn là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm khác.

Vậy ngứa hậu môn là gì? nguy cơ mắc phải bệnh lý gì khi gặp phải triệu chứng này? câu trả lời sẽ có ở bài viết dưới đây.

Ngứa hậu môn là gì?

Ngứa hậu môn là tình trạng ngứa rát xung quanh khu vực hậu môn. Vị trí ngứa thường nằm ở hậu môn hoặc ở trên da xung quanh khu vực hậu môn, thường là ngứa nhiều. Có thể ngứa hậu môn gây ra trạng thái lúng túng và cực kỳ khó chịu.

Ngứa hậu môn có thể xuất hiện ở cả nam và nữ, bất kỳ lứa tuổi nào. Tuy nhiên thông thường những bệnh nhân bị bệnh tiểu đường thường có nguy cơ bị bệnh cao hơn.

Bệnh ngứa hậu môn có nhiều nguyên nhân gây ra, việc điều trị bệnh sớm có thể giúp kiểm soát các triệu chứng của bệnh.

Nguyên nhân ngứa hậu môn

Nguyên nhân sinh lý

• Do da có nhiều độ ẩm, phân dính vào hậu môn nên gây kích thích và ngứa da.
• Da khô cũng có thể là nguyên nhân gây ra chứng ngứa hậu môn. Thường gặp ở những người cao tuổi.
• Ngứa hậu môn cũng có thể liên quan đến sự lo lắng, căng thẳng quá mức, một số nguyên nhân khác khó xác định như bệnh viêm đường ruột…

Nguyên nhân bệnh lý

• Ngứa hậu môn do tiêu chảy dài ngày hoặc chứng đại tiện không tự chủ khiến hậu môn bị thoát phân ra ngoài.
• Một số vấn đề rối loạn về da thường gặp như bệnh vẩy nến, á sừng, tăng tiết bã nhờn và eczema có thể làm vùng da xung quanh hậu môn bị kích ứng và ngứa ngáy khó chịu.
• Táo bón mãn tính khiến hậu môn bị nứt rách và cũng là một trong những thủ phạm hàng đầu gây ra chứng ngứa hậu môn.
• Bệnh lây truyền qua đường tình dục cũng có thể liên quan đến hậu môn và gây ngứa hậu môn chẳng hạn như mụn rộp sinh dục, giang mai, lậu…
• Ở trẻ em và người lớn chưa tẩy giun kim thì ngứa hậu môn vào ban đêm có thể xuất hiện trong một thời gian dài.
• Một số bệnh hậu môn trực tràng khác như trĩ, nứt kẽ hậu môn, áp xe hậu môn, rò hậu môn cũng là nguyên nhân trực tiếp gây ra tình trạng ngứa hậu môn, tiết dịch hậu môn, chảy máu khi đại tiện…
• Một số phụ nữ mãn kinh hay gần mãn kinh đều có thể bị ngứa ngáy hậu môn do tiết dịch âm đạo hoặc nồng độ estrogen thấp.
• Ngoài ra các khối u lành tính hoặc ung thư ở vùng da xung quanh hậu môn có thể là nguyên nhân gây ngứa hậu môn mặc dù hiếm.

Do vệ sinh hậu môn không đúng cách

• Vệ sinh quá nhiều ở hậu môn chẳng hạn như lau chùi nhiều với giấy vệ sinh hoặc chà mạnh bằng xà phòng có thể làm ngứa nặng hậu môn. Không rửa sạch hoàn toàn bằng xà phòng cũng có thể gây kích ứng hậu môn.
• Hóa chất như xà phòng, nước hoa, xà bông thơm và các sản phẩm ngừa thai có chứa hóa chất có thể làm kích ứng da trong và xung quanh vùng hậu môn. Chất tạo mùi thơm và chất tạo màu giấy vệ sinh có thể kích thích làn da của những người có da nhạy cảm và gây ngứa.
• Hậu môn bị ngứa có thể là hậu quả của hóa chất gây kích thích ở một số thực phẩm chẳng hạn như trong gia vị hoặc nước sốt. Ngoài ra một số loại thức ăn trực tiếp hay gián tiếp có thể gây kích thích khu vực hậu môn khi đi qua ruột già.
• Một số thủ phạm khác có thể gây ra ngứa hậu môn như bia rượu, cà phê, thuốc lá, socola…

Nguyên nhân khác

• Những bệnh nhân sử dụng quá nhiều thuốc nhuận tràng hoặc sử dụng không đúng thuốc nhuận tràng cũng có thể bị tiêu chảy mãn tính gây kích thích vùng da hậu môn và ngứa hậu môn là hệ quả tất yếu.
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc như kháng sinh có thể gây tiêu chảy thường xuyên và ngứa hậu môn.

Triệu chứng ngứa hậu môn

Các triệu chứng bệnh ngứa hậu môn thường liên quan chặt chẽ đến bệnh lý mà người bệnh mắc phải. Với mỗi bệnh lý đi kèm bệnh nhân sẽ thấy xuất hiện một số triệu chứng đặc trưng.

Dưới đây là một số triệu chứng đặc trưng của bệnh ngứa hậu môn:

• Vùng da xung quanh hậu môn nổi nốt mẩn đỏ và ngứa ngáy khó chịu.
• Bệnh nhân có xu hướng gãi ngứa nên khiến vùng da này bị trầy xước.
• Ngứa và kích thích vùng da xung quanh hậu môn có thể là một tình trạng tạm thời hoặc nó có thể kéo dài hơn và gây ra cảm giác khó chịu.
• Hậu môn luôn trong tình trạng ẩm ướt khó chịu.
• Da xung quanh hậu môn có thể bị khô, xuất hiện các vết loét, chàm hoặc có màu sắc lạ, nổi mụn nhọt hoặc cũng có thể có một số dấu hiệu bất thường khác.
• Bệnh nhân có thể bị chảy máu trực tràng hậu môn.
• Tiêu chảy hoặc táo bón trong thời gian dài.
• Người bệnh có cảm giác bứt rứt khó chịu không yên. Công việc và đời sống sinh hoạt bị đảo lộn trầm trọng.
• Vùng da bị trầy xước do gãi nhiều có thể bị nhiễm khuẩn.
• Người bệnh cảm thấy ngứa ngáy nhiều hơn về ban đêm khi yên tĩnh không hoạt động gì.

Ngứa hậu môn nguy cơ mắc phải bệnh gì?

Theo các chuyên gia khi bị ngứa hậu môn bệnh nhân có nguy cơ mắc phải nhiều bệnh lý sau:

Bệnh hậu môn trực tràng

Bệnh trĩ: xảy ra ở những bệnh nhân thường xuyên bị táo bón, tiêu chảy mãn tính. Phải đứng lâu, ngồi nhiều, mang vác nặng; hoặc phụ nữ mang thai; người già có cơ hậu môn suy yếu.

Bệnh trĩ khiến các tĩnh mạch hậu môn bị căng giãn quá mức và tạo thành các búi trĩ. Khi các búi trĩ phát triển sẽ kích thích hậu môn tiết ra dịch nhầy gây ra triệu chứng ngứa rát và đau đớn ở hậu môn.

Bệnh áp xe hậu môn và rò hậu môn: thường xảy ra ở những người có hệ miễn dịch kém, người lười vận động hoặc bị nhiễm trùng tuyến hậu môn, thường xuyên sử dụng kháng sinh trong thời gian dài…

Tất cả những nguyên nhân kể trên vô tình tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập vào niêm mạc hậu môn gây ra tình trạng viêm nhiễm, tụ mủ hình thành các khối sưng tấy ở hậu môn và khiến hậu môn ngứa ngáy, khó chịu.

Nứt kẽ hậu môn: hình thành những vết nứt hoặc vết rách ở vùng da xung quanh hậu môn khiến hậu môn chảy máu, đau đớn và gây ra những cơn ngứa rát khó chịu ở khu vực này.

Một số bệnh khác

Các bệnh về da: còn gọi là bệnh eczema hay bệnh chàm. Bệnh được hình thành do các cơ quan tổ chức dưới niêm mạc da bị rối loạn chức năng sinh lý từ đó làm tăng tiết bã nhờn gây ra cảm giác ngứa hậu môn.

Nhiễm nấm candida: đây là loại nấm phổ biến thường trú ngụ ở âm đạo của phụ nữ. Nếu phụ nữ mà không vệ sinh sạch sẽ âm đạo sẽ tạo điều kiện cho chúng phát triển nhanh lây lan sang hậu môn và gây ngứa ngáy, viêm nhiễm khu vực này.

Cách điều trị ngứa hậu môn

Để điều trị ngứa hậu môn hiệu quả thì phải căn cứ vào nguyên nhân chính gây ra bệnh. Đặc biệt lưu ý đến khâu vệ sinh hậu môn cho thật sạch sẽ, khô ráo và thoáng mát.

Bác sĩ sẽ kê cho bệnh nhân một số loại thuốc bôi hay kem hydrocortisone để kiểm soát những cơn ngứa hậu môn hiệu quả. Bệnh nhân nên sử dụng thường xuyên nhưng không được dùng quá 5-7 ngày vì chúng có thể gây kích ứng và làm mỏng da.

Nếu không cải thiện được triệu chứng thì cần phải sử dụng thêm một số loại thuốc mạnh hơn chẳng hạn như topical cortisone.

Bệnh nhân bị ngứa hậu môn do nhiễm phải giun kim thì cần phải tẩy giun kết hợp giữ vệ sinh hậu môn sạch sẽ. Trường hợp mắc phải một số bệnh về da, bệnh xã hội thì phải được điều trị đúng thuốc và đúng phương pháp.

Nếu như mắc phải các bệnh hậu môn trực tràng thì tùy từng trường hợp cụ thể mà lựa chọn các phương pháp cho phù hợp. Có thể sử dụng thuốc, thủ thuật hoặc can thiệp bằng phẫu thuật ngoại khoa thì mới chấm dứt hoàn toàn được bệnh.

Kết

Ngứa hậu môn phần lớn đều có thể được điều trị dứt điểm nếu như bệnh nhân kiên trì và hợp tác với bác sĩ. Trường hợp ngứa hậu môn dai dẳng không có dấu hiệu thuyên giảm mặc dù đã được điều trị tích cực thì nên thăm khám sâu hơn để xác định chính xác nguyên nhân gây ra bệnh.