Giải phẫu đại tràng (ruột già) | Cấu Tạo, Đặc Điểm, Cách Hoạt Động

Giải phẫu đại tràng sẽ giúp chúng ta có cái nhìn rõ ràng hơn về cơ quan tiêu hóa quan trọng này. Giúp bạn biết được cấu tạo, đặc điểm, bộ phận liên quan và cách hoạt động của ruột già.

Các cơ quan trong cơ thể con người khá phức tạp và đa dạng. Mỗi cơ quan lại có vai trò khác nhau đối với hoạt động chung của cơ thể con người. Đại tràng hay ruột già là một cơ quan nằm ở cuối của bộ máy tiêu hóa và là một bộ phận quan trọng giúp cơ thể đào thải chất cặn bã ra bên ngoài.

Cấu tạo giải phẫu đại tràng

Giải phẫu đại tràng ra ta có thể thấy đại tràng nằm ở phần cuối của ống tiêu hóa, nối từ hồi tràng đến hậu môn và dài khoảng 1,4-1,8 m (xấp xỉ bằng ¼ chiều dài ruột non).

Ruột già có hình chữ U ngược xếp xung quanh ổ bụng và vây lấy khối ruột non. Đại tràng gồm 4 phần:

• Manh tràng
• Đại tràng: có 4 loại là đại tràng lên, đại tràng ngang, đại tràng xuống và đại tràng sigma.
• Trực tràng
• Ống hậu môn

Đặc điểm hình thể ngoài

Ngoại trừ trực tràng, ruột thừa và ống hậu môn có hình dạng đặc biệt. Các phần còn lại của ruột già có các đặc điểm về hình thể ngoài sau đây:

Đại tràng to hơn ruột non, manh tràng có đường kính 7cm và giảm dần đến kết tràng xích ma, đến trực tràng phình thành bóng.

Có ba dải dọc cơ bản từ manh tràng đến đại tràng xích ma:

• Dải mạc treo kết tràng phía sau trong.
• Dải mạc nối phía sau ngoài.
• Dải tự do phía trước.

Túi phình kết tràng: giữa các dải cơ dọc, phân cách bởi những chỗ thắt ngang, di chuyển thường xuyên không cố định.

Túi thừa mạc nối: là một túi phúc mạc nhỏ chứa mỡ, bám vào các dải cơ dọc, trong bờm mỡ có một nhánh động mạch, khi thắt có thể gây hoại tử ruột.

Từ ngoài vào trong ruột già được chia thành 5 lớp:

• Lớp thanh mạc được tạo bởi lá tạng của phúc mạc, có túi thừa mạc nối.
• Tấm dưới thanh mạc.
• Lớp cơ bên trong là cơ vòng, bên ngoài là cơ dọc. Ba dải cơ dọc phân tán dần ở đại tràng xuống, mất ở đoạn đại tràng xích ma.
• Tấm dưới niêm mạc có nhiều mạch máu và các dây thần kinh.
• Lớp niêm mạc có những lớp bán nguyệt, có nhiều nang bạch huyết đơn độc.

Các phần liên quan của đại tràng

Trong giải phẫu đại tràng chúng ta có 4 phần liên quan tới đại trực tràng đó là: Manh tràng, ruột thừa, kết tràng và trực tràng.

Manh tràng

Là phần đại tràng nằm dưới van hồi manh tràng, nằm cách hố chậu phải, dài khoảng 6-7cm, đường kính vào khoảng 7cm.

Ruột thừa

Hình dáng giống con giun dài khoảng 3-13cm, xuất phát từ bờ trong của manh tràng, nơi gặp nhau của ba dải cơ dọc. Ruột thừa hướng xuống dưới, lòng ruột thừa thông với lòng manh tràng bằng một lỗ là lỗ ruột thừa.

Kết tràng

Là phần tiếp theo của đại tràng hình chữ U ngược ôm lấy hỗng tràng và hồi tràng. Được chia làm 4 đoạn:

Kết tràng lên: nằm bên phải của ổ bụng, dính vào thành bụng sau bằng niêm mạc dính kết tràng lên, nối tiếp với kết tràng ngang.

Kết tràng ngang: chạy từ bên phải sang bên trái, hơi lên trên đến dưới lách tạo nên góc tràng lách hay góc kết tràng trái. Được treo vào thành bụng sau bằng một mạc treo gọi là mạc treo kết tràng ngang.

Mạc treo kết tràng ngang sẽ chia ổ phúc mạc thành hai tầng, tầng trên mạc treo kết tràng ngang chứa gan lách dạ dày và tầng dưới mạc treo kết tràng ngang chứa hỗng, hồi tràng.

Kết tràng xuống: nằm bên trái ổ bụng, kết tràng xuống dính chặt vào thành bụng sau bằng mạc dính kết tràng xuống. Ở hố chậu trái thì kết tràng xuống được nối tiếp bằng kết tràng sigma.

Kết tràng sigma: có dạng hình chữ sigma, chiều dài rất thay đổi, treo vào thành bụng sau bằng mạc treo kết tràng sigma.

Trực tràng

Là phần trực tràng nằm ở hố chậu, trước xương cùng và sau bàng quang, tử cung và âm đạo ở nữ và tuyến tiền liệt, túi tinh ở nam. Trực tràng dài khoảng 15-20cm, phần trên phình to gọi là bóng trực tràng, phần dưới hẹp là ống hậu môn.

Hoạt động của ruột già

Không xảy ra quá trình tiêu hóa thức ăn mà tái hấp thu nước, hấp thu Na và khoáng chất, tạo khuôn phân và tống xuất phân ra bên ngoài.

Vi khuẩn ở ruột già có thể sản xuất ra vitamin K, một vài loại vitamin B, nước, cellulose, chất không thể tiêu hóa, vi khuẩn còn sống hoặc đã chết.

Bình thường trực tràng không có phân. Khi phân được đẩy đến trực tràng bởi nhu động. Khối phân sẽ kéo căng mô trực tràng, kích thích quá trình thải phân của cơ thể. Phân được đẩy ra ngoài qua sự kết hợp nhu động liên tục và áp lực lên ổ bụng.

Trên đây là giải phẫu đại tràng hay ruột già mà bạn đọc có nhu cầu có thể tham khảo. Hy vọng bạn đọc sẽ thấy bài viết này bổ ích.

Phòng khám chữa bệnh trĩ Thành Đô tổng hợp